Nữ thủ lĩnh H’Mông trẻ của Hà Giang

12 Tháng Bảy 2023

Dung chưa bao giờ nghĩ rằng mình nổi bật. Nhưng cô gái H’Mông 15 tuổi này đang là một thành viên tích cực của CLB Thủ lĩnh của sự Thay đổi và Hội đồng Trẻ em tại huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang đang vận động để bài trừ hủ tục “tảo hôn” trong cộng đồng em.

Dung đang điều phối một buổi sự kiện truyền tông toàn trường
Dung đang điều phối một buổi sự kiện truyền thông toàn trường © Plan International

Bố mẹ Dung có em từ khi chưa đủ tuổi kết hôn. Bà em thường bảo: “Mẹ Dung còn không biết nấu ăn hay bế con khi mới làm dâu.” Dung là chị cả với 4 người em, nên em phải san sẻ trách nhiệm chăm sóc việc nhà hay lo việc đồng áng. Em biết bố mẹ em cũng không muốn em tiếp tục học lên cấp 3, hay tham gia các hoạt động ngoại khóa. Thay vào đó, bố mẹ mong muốn em cũng sẽ kết hôn sớm, để dành tiền cho người em trai duy nhất trong nhà.

Nhưng Dung vẫn vô cùng kiên cường. Thay vì ngồi một chỗ buồn chán, Dung muốn mình là ngọn đuốc sáng rực một cách kiêu hãnh. Dung cố gắng học tập và tham gia tích cực các hoạt động trong câu lạc bộ Thủ lĩnh của sự thay đổi. Em chuẩn bị kỹ lưỡng để có thể nộp đơn xin học bổng cho các nữ sinh viên dân tộc thiểu số trong trường cấp 3. Trong năm học 2022 – 2023, cô đã hoàn thành một dự án nghiên cứu khoa học có tên “Dùng bột gạo làm đất nặn“ để giúp trẻ em nghèo dân tộc thiểu số có nguyên liệu rẻ hơn để học nặn khi bố mẹ không đủ tiền mua đất nặn. Dự án nghiên cứu khoa học này của em đã đạt giải nhì trong hội thi Khoa học và công nghệ trong trường học cấp huyện và đạt giải tư cấp tỉnh. Dung biết mình có thể đạt được nhiều thành tựu to lớn, nhưng em biết, điều em mong muốn hơn cả là những đóng góp tích cực cho cộng đồng nơi em sinh sống.

Khi dự án “Tăng cường vai trò của thanh niên trong xóa bỏ tảo hôn ở Việt Nam” triển khai hoạt động tại trường, Dung đã tham gia CLB Thủ lĩnh của sự Thay đổi và được học về “tảo hôn” và những hậu quả nó mang lại. Đây là một chủ đề gần gũi với em, vì em đã tận mắt chứng kiến sức khỏe mẹ giảm sút rõ rệt và hay ốm triền miên do mẹ sinh non và sinh dày. Hiểu rõ những vất vả của người vợ trong các gia đình tảo hôn, Dung quyết định lên tiếng để bài trừ hủ tục lạc hậu này.

Thành viên CLB chia sẻ thông điệp về tảo hôn
Thành viên CLB chia sẻ thông điệp về tảo hôn © Plan International
Girl, Costume, Roleplay
Dung đóng vai trong tiểu phẩm về tảo hôn

“Em nhớ, lần đầu tiên em thực hiện truyền thông là với các bạn ở thôn La Chí Chải. Ngồi dự truyền thông có nhiều anh chị lớn tuổi cứ nhìn em chằm chằm. Có người đã lấy vợ, lấy chồng, mang con đi họp cùng. Em đã khá là run trong lần đầu ấy. Để lấy lại tinh thần, em đã tổ chức một trò chơi tập thể. Đây là một trong những quyết định đúng đắn nhất của em. Khi nghe tiếng học viên cười nói thoải mái sau trò chơi, em nhận ra mình thuộc về cộng đồng này, là một phần của cộng đồng này. Tự tin hơn, em đã quyết định dùng tiếng dân tộc và câu chuyện thật trong gia đình em để đưa vào phần truyền thông của mình như ví dụ minh họa. Buổi truyền thông đầu tiên đã diễn ra thành công hơn em mong đợi,” Dung chia sẻ  

Trong những buổi truyền thông tại trường và cộng đồng, Dung chia sẻ câu chuyện của chính em, và truyền tải những thông điệp ấy một cách sáng tạo và thú vị, như qua trò chơi, đố vui, hay đóng kịch. Em cũng đã trò chuyện và kết nối 2 bạn của em có nguy cơ tảo hôn với giáo viên phụ trách tham vấn của trường, để các bạn tiếp tục đi học. Dung nhanh chóng trở thành một trong những thành thành viên trẻ tuổi nhất của Hội đồng Trẻ em của huyện Xín Mần.

Khi được hỏi về trải nghiệm ấy, Dung cười nhẹ: “Em tham dự các hội nghị này với tư cách đại diện cho hàng trăm bạn trẻ ở cộng đồng em. Vì vậy, em không có thời gian để lo lắng hay hồi hộp. Nhiệm vụ của em là trình bày chân thật những vấn đề trẻ em trong cộng đồng đang gặp phải và đưa nguyện vọng của trẻ em đến với các bác lãnh đạo. Em cảm thấy rất tự tin và tự hào.”

Nhiệm vụ của em là trình bày chân thật những vấn đề trẻ em trong cộng đồng đang gặp phải và đưa nguyện vọng của trẻ em đến với các bác lãnh đạo.

Dung

Chúng tôi muốn tiếp tục trò chuyện với Dung, nhưng em đã lịch sự xin phép được mau chóng trở về nhà để chăm đàn bò và nấu cơm cho các em đang ngóng chờ. Trước khi rời đi, Dung ngoáy lại và chia sẻ nguyện vọng của em: “Điều em trân quý nhất khi tham gia dự án là vượt qua được giới hạn của bản thân mình. Trước đây em được mẹ dạy con gái cần giỏi việc nhà, tháo vát việc đồng áng, khỏe mạnh để lấy chồng ổn định cuộc sống. Giờ thì em biết mình có thể làm nhiều hơn thế. Em muốn được đi học cấp ba, rồi sau đó là cao đẳng hoặc đại học. Sau đó, em sẽ trở về để làm việc tại Ủy ban nhân dân xã hoặc các khối đoàn thể. Một ngày nào đó, em sẽ làm lãnh đạo, và em sẽ giúp được nhiều hơn cho trẻ em ở cộng đồng em. Làm lãnh đạo, em sẽ ưu tiên đầu tư ngân sách để xóa bỏ các hủ tục có hại và xóa bỏ tảo hôn.”

Dung chưa bao giờ nghĩ rằng mình nổi bật. Nhưng cô gái H’Mông 15 tuổi này đang hàng ngày vận động để mang lại sự thay đổi lớn lao cho cộng đồng nơi em sống. Dự án “Tăng cường vai trò của thanh niên trong xóa bỏ tảo hôn ở Việt Nam” được triển khai nhằm nâng cao nhận thức và thúc đẩy vai trò lãnh đạo của các bạn trẻ như Dung, để cùng hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn.

Dung và bạn sau buổi sự kiện truyền thông
Dung và bạn sau buổi sự kiện truyền thông © Plan International

Bảo vệ khỏi tình trạng bạo lực, Quyền sinh sản và sức khỏe sinh sản, Việc làm cho thanh niên, Bạo lực trên cơ sở giới, Hoạt động xã hội, Kết hôn trẻ em, Mang thai tuổi vị thành niên, Trẻ em gái lãnh đạo

Share